حکم تعاون (قرآن)برخی از احکام تعاون در آیات قرآن بیان شده است. در این مقاله این آیات معرفی می‌شوند. ۱ - حکم تعاون در مراسم حجوجوب همكارى و تعاون در مراسم حج، براساس نيكى و تقوا: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُحِلُّوا شَعائِرَ اللَّهِ وَ لَا الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ لَا الْهَدْيَ وَ لَا الْقَلائِدَ وَ لَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَ رِضْواناً وَ إِذا حَلَلْتُمْ فَاصْطادُوا وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ أَنْ تَعْتَدُوا ... وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ ...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! و نه ماه حرام را، و نه قربانیهای بی‌نشان و نشاندار را، و نه آنها را که به قصد خانه خدا برای به دست آوردن فضل پروردگار و خشنودی او می‌آیند! اما هنگامی که از احرام بیرون آمدید، صیدکردن برای شما مانعی ندارد. و خصومت با جمعیّتی که شما را از آمدن به مسجد الحرام (در سال حدیبیه) بازداشتند، نباید شما را وادار به تعدّی و تجاوز کند! ... و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکاری ننمایید!....» ۲ - حکم تعاون در نیکی و تقواوجوب تعاون با يكديگر در نیکی و تقوا: «... وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى ...؛ ... و (همواره) در راه نیکی و پرهیزگاری با هم تعاون کنید!....» ۳ - حکم تعاون بر گناهحرمت تعاون و همكارى اهل ایمان با يكديگر، براساس گناه: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! ... و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است!» ۴ - حکم تعاون بر تجاوزحرمت تعاون با يكديگر، براى تعدّی به ديگران: ۱. «ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ ...؛اما اين شما هستيد كه يكديگر را به قتل مي‌رسانيد، و جمعي از خودتان را از سرزمينشان بيرون مي‌كنيد و در اين گناه و تجاوز به يكديگر كمك مي‌كنيد (و اينها همه نقض پيماني است كه با خدا بسته ايد)....» ۲. «... وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ ...؛ ... و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکاری ننمایید! ....» ۴.۱ - تعاون بر تجاوز در بنیاسرائیلحرمت تعاون با يكديگر، براى تجاوز به ديگران، در آيين بنی‌اسرائیل: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَكُمْ لا تَسْفِكُونَ دِماءَكُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَ أَنْتُمْ تَشْهَدُونَ ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ ... فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ؛و (به ياد آوريد) زماني را كه از بني اسرائيل پيمان گرفتيم ... و هنگامي را كه از شما پيمان گرفتيم كه خون يكديگر نريزيد، و يكديگر را از سرزمین خود بيرون نكنيد، و شما اقرار كرديد (و بر اين پيمان) گواه بوديد. اما اين شما هستيد كه يكديگر را به قتل مي‌رسانيد، و جمعي از خودتان را از سرزمينشان بيرون مي‌كنيد و در اين گناه و تجاوز به يكديگر كمك مي‌كنيد (و اينها همه نقض پيماني است كه با خدا بسته ايد)... براي كسي كه اين عمل (تبعيض در ميان احكام و قوانين خدا) را انجام دهد جز رسوائي در اين جهان، و باز گشت به شديدترين عذابها در روز رستاخیز، چيز ديگري نخواهد بود، و خداوند از اعمال شما غافل نيست.» ۵ - حکم تعاون با کافرانحرمت تعاون و همكارى با کافران: «... فَلا تَكُونَنَّ ظَهِيراً لِلْكافِرِينَ؛... اكنون كه چنين است هرگز از كافران پشتيبان مكن.» ۵.۱ - نهی پیامبر از تعاوننهی شدن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از تعاون با كافران: «وَ ما كُنْتَ تَرْجُوا أَنْ يُلْقى إِلَيْكَ الْكِتابُ إِلَّا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ ظَهِيراً لِلْكافِرِينَ؛تو هرگز اميد نداشتي كه اين كتاب آسماني به تو القا گردد، ولي رحمت پروردگارت چنين ايجاب كرد، اكنون كه چنين است هرگز از كافران پشتيبان مكن.» ۶ - حکم تعاون با مجرمانحرمت همكارى با مجرمان: «قالَ رَبِّ بِما أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيراً لِلْمُجْرِمِينَ؛عرض كرد پروردگارا! به شكرانه نعمتي كه به من دادي من هرگز پشتيبان مجرمان نخواهم بود.» ۷ - عناوین مرتبطحکم امداد (قرآن). ۸ - پانویس۹ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۲۶۴، برگرفته از مقاله «حکم تعاون» |